Diễn Đàn Thế Kỷ
25/1/2015

Số Chủ nhật tuần này Diễn Đàn Thế Kỷ dành để giới thiệu một sinh hoạt văn học tại miền Nam Việt Nam cách đây đã bốn thập niên: nhà văn Nguyễn Mộng Giác nhận giải thưởng Truyện dài Văn Bút vào cuối năm 1974.

Nguyên ủy đưa đến số đặc biệt này là, cách đây vài tháng, Dao Tiên, người con gái lớn của nhà văn Nguyễn Mộng Giác về thăm gia đình tại Việt Nam, tình cờ tìm thấy tám tấm ảnh cũ chụp cảnh buổi lễ trao giải thưởng cho thân phụ của cô. Về Mỹ, cô gửi các tấm ảnh ấy đến tòa soạn Diễn Đàn Thế Kỷ nhờ xác minh các nhân vật hiện diện trong buổi phát giải đó. Tòa soạn chúng tôi chỉ biết được vài người, nên đã chuyển nhờ nhà văn Nhật Tiến, vốn là Trưởng ban tổ chức lễ phát giải thưởng Văn Bút năm ấy, giải đáp hộ. Nhà văn Nhật Tiến đã tích cực giúp cho việc xác minh, bằng cách sắp xếp thành hai bảng hình ảnh, với chú thích rõ ràng tên các nhân vật mà nhà văn nhận ra được. Mời quý bạn đọc xem hai bảng hình ảnh ấy trong số này.

Nhà văn Nhật Tiến còn cho biết các hình ảnh này chụp từ buổi trao giải thưởng Truyện dài 1974 của Văn Bút, mà người trúng giải là nhà văn Nguyễn Mộng Giác với tác phẩm Đường Một Chiều. Ông cũng gửi đến DĐTK hai bài viết liên quan đến sự kiện này, một của chính ông, và một của nhà văn Hoàng Ngọc Tuấn, mà chúng tôi hân hạnh đăng lại trong số hôm nay.

Ngoài ra, với sự giúp đỡ của một thân hữu, chúng tôi cũng có được sáu trang chụp từ mục Sinh Hoạt của tạp chí Bách Khoa số ra ngày 1 tháng Mười Hai 1974, tường thuật chi tiết buổi trao giải nói trên, cùng với cuộc trao đổi ngắn giữa Bách Khoa và nhà văn Nguyễn Mộng Giác.

Buổi trao giải này có thể được xem như là sự kiện văn học quan trọng cuối cùng của miền Nam trước khi Việt Nam Cộng Hòa mất về tay cộng sản. Nó không chỉ là một dấu mốc đáng nhớ của lịch sử văn học, nó còn mang dấu vết sự chuyển mình của người cầm bút thuộc thế hệ trẻ của miền Nam lúc ấy. Trong lễ phát giải, nhà văn Nguyễn Mộng Giác đã phát biểu: “Nhân vật của tôi không thở cùng một không khí của nhân vật các vị trong ban tuyển trạch. Nhân vật của quí vị thoải mái, tự tin. Nhân vật của tôi hoang mang quờ quạng không biết được phía sau lẫn phía trước. Tuy vậy tôi vẫn được quí vị công nhận. (…) Các biến chuyển lịch sử của đất nước đã tạo nên sắc thái đặc biệt cho nhân vật tiểu thuyết những năm 1970: Từ bơ vơ đến hoang mang. Từ tự tin đến lơ đãng. Từ tha thiết gắn bó đến ơ hờ xa lạ.”

Vào hai ngày 6 và 7 tháng 12 năm rồi (2014), một cuộc hội thảo về văn học miền Nam (1954-1975) đã được tổ chức tại Little Saigon, Nam California. Tài liệu về buổi phát giải đăng hôm nay thiết tưởng cũng có thể góp thêm một cái nhìn bổ túc cho những gì đã được phát biểu trong cuộc hội thảo ấy.

Nguồn: http://www.diendantheky.net/2015/01/giai-thuong-van-but-cach-ay-41-nam.html