Việc Ngô cũng với tám thanh niên khác trong Ðoàn Thanh niên Quyết tử mỗi người một khẩu carbine vào Lăng cô đóng chốt để lập phòng tuyến chống “quân thù” cuối cùng cũng tới tai ông Bỗng.

Ông lồng lộn tức giận, nếu không có bà Bỗng can ngăn ông đã tát thêm cho Diễm một bạt tai nữa. Ông đánh con, vì nghi Diễm biết hết mọi chuyện mà không mách với ông. Thật oan cho Diễm! Nàng không biết gì hết, nên khi bị cha tát tai, nàng ngạc nhiên quá, không kịp chuẩn bị để phản ứng hay biện hộ gì cả. Ông Bỗng bị vợ can, càng giận hơn, gạt phăng cả bình trà lẫn ba cái tách xuống đất, chỉ mặt Diễm, thét lên:

– Mày đi tìm nó về đây cho tao. Qua bên thằng Tường hỏi cho rõ nó ở đâu, rồi vào đó lôi về đây. Bảo nó nếu không về thì từ nay đừng nhìn mặt tao nữa!

Diễm hoàn hồn bắt đầu thấy uất ức, định lên tiếng cãi lại, thì bà Bỗng đã mếu máo van con:

– Con nghe mạ, con đi tìm thằng Ngô cho ba. Diễm, nghe mạ nói không? Con chạy đi hỏi thăm thử anh con đi đâu…

Diễm đành phải vừa thút thít khóc, vừa đạp xe đi tìm anh. Nàng không biết tìm Tường ở đâu. Ðịa chỉ dễ tìm nhất là cửa hiệu radio Thanh Tuyến. Nàng biết chắc không thể gặp Tường ở nhà, nhưng ít ra cũng gặp được Quỳnh Như, hoặc chị Quỳnh Trang.

Nàng đạp xe qua phố. Cửa hiệu Thanh Tuyến đóng im ỉm. Diễm gõ nhiều lần vào cửa sắt vẫn không ai trả lời. Nàng phải lấy tay đập mạnh vào tấm cửa. Có tiếng chân bước vội bên trong, tiếng động mỗi lúc một rõ hơn. Rồi im lặng trở lại. Diễm nóng ruột, đập cửa lần nữa. Bên trong có giọng đàn bà thì thào hỏi qua khe cửa:

– Ai đó?

Diễm không phân biệt được giọng nói là của Quỳnh Như, Quỳnh Trang, hay của bà Thanh Tuyến, nên lúng túng không biết xưng hô thế nào cho đúng. Cuối cùng, Diễm hỏi lơ lửng:

– Dạ có Quỳnh Như ở nhà không?

Bên trong, giọng Quỳnh Như reo lên:

– Diễm hả? Cái con quỉ làm tao hết hồn. Ủa, tao quên lấy chìa khóa rồi. Chờ tao chút nghe. Một chút thôi, tao xuống liền!

Tiếng chân trần của Quỳnh Như chạy vào. Chưa đầy một phút, Quỳnh Như đã trở xuống, lần này chân mang dép đàng hoàng. Diễm dắt xe đạp vào bên trong, Quỳnh Như vội khóa cửa sắt lại như cũ. Diễm đột ngột bị ở trong bóng tối nên không thấy gì cả. Nàng hỏi Quỳnh Như:

– Sao mày khóa cửa cẩn thận vậy? Đèn đóm đâu mà tối om thế này?

Quỳnh Như thì thào:

– Hôm qua có ai nhét thư rơi vào cửa hăm dọa thanh toán anh Tường. Còn đe thầy me tao là nếu không dạy con, để con hoạt động cho cộng sản, thì sẽ lãnh đủ hậu quả. Me tao sợ quá, hôm qua nay khóa kín cửa lại. Không cho hai chị em tao đi đâu cả.

Diễm cũng hạ thấp giọng hỏi:

– Anh Tường biết chuyện này chưa?

– Biết rồi.

– Anh ấy nói gì không?

– Anh ấy cười, bảo “Thách tụi nó đấy!” Tao về không dám kể lại cho thầy me nghe nữa! Mày theo tao lên lầu tao kể cho nghe nhiều chuyện hay lắm. Coi chừng vấp cái xe đạp. Điện chạm mà tao với chị Trang không biết sửa thế nào hết. À, mày biết xe đạp của ai không?

Diễm ngoái cổ lại nhìn cái xe đạp, nhưng bóng tối không cho phép nàng nhận rõ hình dáng chiếc xe, Quỳnh Như cười, bảo:

– Của chàng đấy!

Diễm dừng lại hỏi:

– Của ai?

Quỳnh Như cười phá lên:

– Thôi mà, Diễm! Mày làm bộ hoài!

Diễm hiểu Quỳnh Như nói đến Ngữ. Nàng khựng lại, rụt rè nói:

– Nhà có khách, thôi tao về. Tao chỉ qua đây hỏi anh Tường xem anh Ngô đi đâu. Ba tao bảo đi tìm. Mày biết không?

Quỳnh Như đứng ở bậc trên cầu thang, bĩu môi cười chế giễu người bạn gái đang dừng bước ở bậc dưới:

– Con này “điệu” vừa thôi chứ! Hãy lên đây đã, làm như sợ cọp không bằng. Biết đâu mày hỏi anh Ngữ, anh ấy cũng biết anh Ngô ở đâu! Anh Tường tao lâu nay ít về nhà!

Diễm không còn cớ nào để thối lui, đành hồi hộp bước theo Quỳnh Như. Lên khỏi cầu thang là gặp ngay phòng khách. Ngữ không ngồi ở đó. Biết bạn đưa mắt hỏi mình câu gì, Quỳnh Như nói:

– Lâu nay anh Ngữ thường lên thăm thầy tao. Anh ấy ở trong phòng. Để tao vào gọi ra cho mày nhé?

Diễm không dám trả lời thẳng là đồng ý hay không, chỉ hỏi:

– Me mày không có nhà à?

– Không, me tao ngủ. Khi hôm me tao lo quá, không ngủ được, nói chuyện rì rầm với chị Trang cả đêm.

– Vậy chị Trang đâu?

– Chị ấy lén me tao đi chợ! Nhà hết sạch không còn một chút đồ ăn nào. Tao vào gọi anh Ngữ cho mày nhé?

Diễm đỏ mặt ngăn lại:

– Thôi để anh ấy nói chuyện với bác trai. Tao ngồi với mày một chút rồi còn về! Này, mày biết tin chưa?

– Tin gì? Vụ đốt sách Mỹ à?

– Ôi chao, tin đó cũ rồi! Tin mới nóng hôi hổi sáng nay kia!

Diễm định chần chờ cho Quỳnh Như nóng ruột, nhưng chính Diễm nóng ruột trước. Nàng không dằn được, tiếp luôn:

– Sáng nay có một ni cô tự thiêu trên chùa Từ Hiếu đấy!

Quỳnh Như giật mình, mắt sáng lên vì tò mò:

– Thật à? Sao mày biết?

– Ở xóm tao người ta chạy rần rật lên chùa để xem, chỉ có tao sợ ba tao la phải nằm nhà thôi.

Quỳnh Như thắc mắc:

– Tao chẳng hiểu tại sao ba mày ghét tranh đấu đến thế. Xin lỗi mày nhé, hình như ba mày không ưa ai cả. Mỗi lần lên nhà mày, tao…

Diễm bị chạm đến điểm tế nhị nhất của lòng mình, bị chạm đến mặc cảm thua sút về gia thế so với gia thế bạn bè, nên nói lảng sang chuyện khác:

– Tính ba tao chỉ thích yên ổn. Này, mày có biết anh Ngô tao đi đâu không?

– Không.

– Ba tao nghe nói anh ấy bị gửi vào tận Lăng cô để chống với quân ông Loan. Này, tao ở chơi với mày ở đây cả ngày, có tiện không?

Quỳnh Như đoán bạn có điều gì buồn, hạ thấp giọng thân ái hỏi:

– Mày bị vạ lây phải không? Ðừng buồn nghe Diễm. Huế bây giờ như cái rọ không biết bị đánh lúc nào. Nhà nào cũng lo. Nhất là người lớn. Phải hiểu cho “người lớn”, Diễm!

Diễm chớp mắt cảm động, cố cười bảo Quỳnh Như:

– Mày làm như tụi mình không phải là người lớn vậy! Gần hai mươi cả rồi. Đôi lúc tao chỉ muốn nghỉ học quách, để kiếm việc gì làm. Mày biết việc gì không?

– Việc gì bây giờ!

– Nhà mày độ này ra sao? Bác trai nằm một chỗ, chắc me mày vất vả hơn.

Quỳnh Như buồn rầu đáp:

– Ừ, kẹt lắm. Me tao độ này lo quá, gầy xọp hẳn người. May có chị Quỳnh Trang ở nhà đỡ cho me tao một tay. Nhưng bây giờ nhà tao lại lo chuyện khác.

Diễm đoán chuyện gì rồi, quay lại an ủi bạn:

– Tao nghĩ rồi đâu lại vào đó. Không ai việc gì đâu!

Quỳnh Như nói:

– Bây giờ hai bên gầm ghè nhau, hai bên đều súng đạn đầy người, tao ngại quá. Chẳng bù hồi trước, đi biểu tình tranh đấu khơi khơi, nghĩ lại vui thật!

Diễm sáng mắt lên, gật gù:

– Ừ, hồi đó vui hơn bây giờ! Lâu nay mày vẫn… mày vẫn phụ với anh Tường chứ hả?

Quỳnh Như lắc đầu, hơi hối tiếc:

– Không. Từ ngày thầy tao bị nằm một chỗ, tao đâm nản. Với lại, với lại tao không chịu được những lời nói cạnh nói khóe.

Diễm vội hỏi:

– Họ nói gì mày vậy?

Hỏi xong, Diễm mới biết mình hớ. Nàng lái sang chuyện hỏi thăm sức khỏe của ông Thanh Tuyến. Quỳnh Như đáp:

– Miệng thầy tao đã bớt méo, nhưng tay chân chưa cử động được. Anh Tường thường vắng nhà. Nhà không có đàn ông, mỗi lần… mỗi lần thầy tao cần đi cầu đi tiểu, thấy mà tội nghiệp cho me tao. Thằng Bá yếu quá, đỡ ba tao không nổi.

rồi Quỳnh Như thở dài, trước khi tiếp:

– Không hiểu nếu có chuyện gì, mấy mẹ con tao xoay xở thế nào. Tao lo lắm!

Hai người bạn ngồi lặng người buồn rầu!

Ngữ ở trong phòng ông Thanh Tuyến đi ra, tưởng hai người là hai pho tượng.

***

Trong những lần lên thăm ông Thanh Tuyến, đây là lần đầu tiên Ngữ kể chuyện thời sự cho ông nghe. Những lần trước, họ chỉ nói với nhau những chuyện bao quát có vẻ như không dính liền với mặt đất, như là ý nghĩa đích thực của sự sống và cái chết, luận về sự thành bại của một đời, hạnh phúc đích thực là gì, có hay không có một dạng sống khác bên kia cái chết… .Một người trẻ tuổi lúc nào cũng cảm thấy lơ láo bất an trước mọi hoàn cảnh tìm đến một người già chịu nằm yên lắng nghe những ý tưởng phức tạp mông lung của mình, một người trải qua nhiều kinh nghiệm ở đời gặp nạn nên tĩnh tâm để trở thành đứa trẻ thơ hồn nhiên, hai người bất ngờ “gặp” nhau, tâm sự hết giờ này tới giờ khác trước sự ngạc nhiên thích thú của người quen thân. Quỳnh Trang ban đầu rất lấy làm lạ, về sau nghĩ đơn giản là Ngữ có hảo tâm thay Tường đến an ủi cha mình, xem đó là nghĩa vụ thiêng liêng của tình bạn. Nàng nhìn Ngữ với đôi mắt kính phục biết ơn. Nàng bớt xem thường Ngữ, như đã từng xem thường chàng do cách học hành dở dang và chức vụ thấp của Ngữ trong quân đội. Nàng không thể quan niệm được do đâu Ngữ bỏ học, ngoài lối giải thích thông thường: Ngữ học kém hơn Tường, và thái độ bất mãn khinh bạc của Ngữ chỉ là một cách gồng mình lên để che giấu bớt mặc cảm. Trước đây Quỳnh Trang nghĩ vậy. Bây giờ nàng khám phá thêm được một nét đáng quí của Ngữ. Nàng nể Ngữ hơn, chứ không cư xử vừa phải chỉ vì Ngữ là anh trai của người bạn thân.

Cách biểu lộ niềm kính trọng Ngữ của Quỳnh Trang cũng trầm lặng như tính tình của nàng. Mỗi lần Ngữ tới, Quỳnh Trang sai thằng Bá đi mua một bao thuốc Ruby Quân tiếp vụ đặt vào cái đĩa nhỏ bảo đem lên cho Ngữ. Kèm theo đó, một hộp diêm. Chỉ có thế . Sáng nay trước khi đi chợ, biết có Ngữ tới, nàng cũng sai thằng Bá làm y như vậy.

Ngữ nghĩ có lẽ Quỳnh Như mau mắn biết mình hút thuốc liên miên mỗi khi nói chuyện với ai nên đã mua thêm thuốc lá cho chàng. Ngữ hút tự nhiên, không cần cảm ơn, vì nghĩ với tính tình hồn nhiên của Quỳnh Như, khách sáo là thừa.

Chàng vừa đến thì ông Thanh Tuyến hỏi ngay chuyện thời sự. Chàng ngỡ ngàng nhìn ông Thanh Tuyến, tưởng mình nghe lầm. Nhưng ông Thanh Tuyến nhắc lại câu hỏi rõ ràng hơn:

– Liệu ông Kỳ có cho đánh ra Huế không?

Ngữ đáp là điều đó không thể tránh khỏi. Ông Thanh Tuyến hỏi phản ứng của chỉ huy sư đoàn Một. Ngữ bảo người Mỹ rõ ràng đã ủng hộ phe quân nhân Sài gòn, nên sư đoàn Một không dại gì dàn quân đánh nhau với quân đại tá Loan như ở Đà nẵng. Ông Thanh Tuyến hỏi về thái độ của Tiểu khu trưởng Huế-Thừa Thiên. Bấy giờ Ngữ mới bị đà xúc động cuốn hút trọn vẹn. Vì trực tiếp liên quan đến chàng. Vì chỉ với một người đối thoại hoàn toàn tín nhiệm chàng vô điều kiện như ông Thanh Tuyến, chàng mới thổ lộ hết tâm tình. Ngữ đi lại trong phòng, nói thật lâu với ông:

– Dĩ nhiên ai cũng có quyền thay đổi để thích nghi với hoàn cảnh, nhất là thay đổi để sinh tồn qua những biến chuyển phức tạp của lịch sử, như thời kỳ chúng ta đang sống đây. Bác đã sống qua nhiều chế độ, chắc bác đồng ý với con. Nhưng cái gì cũng có giới hạn của nó. Thay đổi thế nào cũng được, tuy nhiên bao nhiêu thay đổi cũng phải, à không, cũng chỉ được phép giới hạn trong một cái vòng vô hình, để con người khỏi trở thành hòn bi ve lăn đi đâu cũng lọt. Con người còn đứng được trên nền giá trị nào đó là nhờ nó có vài góc cạnh, nhờ nó không tròn trịa nhẵn thín. Bác biết không, con kinh tởm thái độ trở cờ của những hòn bi lăn lóc quanh con. Không, con so họ với những hòn bi, chưa chỉnh lắm. Họ như thứ gì nào? Như những con lươn trơn tuột chịu lấm đầu để chỗ nào có lợi là chui vào. Họ không thể ngóc đầu lên để nhìn cái gì xa hơn điều lợi của mình. Tại sao bác nhìn con thế? Con quá khích lắm chăng? Không đâu! Nếu bác nhìn những bộ mặt trâng tráo trở cờ trong tiểu khu, chỗ con làm việc, chắc bác phải lộn ruột! Ngày nào họ một điều “bạch thầy” hai điều “bạch thầy”. Ngày nào họ láo liêng nhìn quanh để tìm cho ra kẻ có ý bênh vực ông Thiệu ông Kỳ, thậm chí người tự trọng dè dặt, họ cũng xì xầm nói xấu. Thế mà bây giờ họ phủi tay hết, coi như chưa có gì xảy ra. Họ tìm mọi cớ để lánh khỏi chỗ nguy hiểm.

Con bão nổi lên rồi. Họ lo núp. Chẳng bão tố là gì nữa, thưa bác, dấu hiệu bão thiếu gì. Xa thì những lời tuyên bố lập lờ của Hoa Thịnh Đốn, của tòa đại sứ Mỹ trong Sài gòn. Gần nhất là những người Mỹ đã rút khỏi Huế. Mỹ đi khỏi chẳng khác nào mất con tin. Họ cuống lên, ngủ một đêm sáng hôm sau họ đổi mặt nạ. Mấy ông tướng ông tá bên sư đoàn với ông Tiểu khu trưởng của con cũng cùng một giuộc như nhau! Bác biết không, Tiểu khu đã cho lệnh tất cả quân nhân trong tiểu khu rút khỏi Huế. Cớ gì ư? Lý do thơm lắm: Hành quân vùng ven biên đề phòng Việt cộng lợi dụng tình thế xáo trộn để đánh Huế. Nghe kêu lắm! Hào nhoáng lắm! Thực ra họ chỉ muốn chạy làng trước, để còn gỡ tội sau này mà giữ lon.

Ông Thanh Tuyến phều phào hỏi vì không điều khiển được đôi môi:

– Rồi anh đi với họ không?

– Bác biết rồi! Vì thế sáng nay con mới đến đây với bác. Con đã thành kẻ đào ngũ. Thà như vậy. Con không thể xếp hàng chung với họ. Đêm qua Tường nó tưởng là con “giác ngộ” nên quyết định ở lại. Không đâu! Con ở lại chỉ vì con muốn là con! Huế bị bỏ ngỏ hoàn toàn rồi! Người Mỹ đã rút. Quân đội đã rút. Tình hình thực sự hiện nay như vậy. Bác lo không?

Ông Thanh Tuyến lắc đầu. Ông nhắm mắt nằm yên một lúc, rồi thì thào nói:

– Tôi chỉ lo cho những người như anh! Và Tường! Nhưng lần lượt ai cũng phải qua cầu, anh ạ!

***

Ngữ cảm thấy như vừa trút được một gánh nặng khi rời khỏi phòng ông Thanh Tuyến. Gặp Diễm và Quỳnh Như ở phòng khách, chàng càng hân hoan hơn. Dáng ngồi lặng lẽ bất động của hai cô gái tự nhiên trở thành những pho tượng an lạc vĩnh cửu đối với Ngữ. Chàng nhìn sững Diễm, trong khi Diễm vội vã thay lại thế ngồi cho nghiễm túc hơn. Tay Diễm bất giác đưa lên vén lại mái tóc trên trán rồi kéo thẳng vạt áo trước. Quỳnh Như nhanh miệng nói:

– À, có anh Ngữ đây. Mày muốn hỏi gì thì hỏi đi, Diễm.

Diễm lúng túng chối:

– Có gì đâu?

Quỳnh Như vui thích vì gài được bạn vào thế khó xử, càng trêu:

– Chứ sao lúc nãy mày bảo đi tìm anh Ngữ?

Ngữ phải can thiệp cứu Diễm:

– Diễm cần “tôi” việc gì vậy?

Diễm lấy hơi, cố nói chậm cho bớt xúc động:

– Ba em sai đi tìm anh Ngô. Ba em…

Ngữ đáp ngay:

– Ngô vào trong Lăng cô rồi.

Diễm cố bi thảm hóa nỗi khổ tâm của mình, xịu mặt ngồi buồn rầu cho Ngữ thấy. Ngữ lo lắng hỏi:

– Có việc gì vậy? Bác sợ phải không?

Diễm vùng vằng, hơi nũng nịu:

– Sợ còn đỡ. Ba em giận, gắt ầm lên. Chỉ có em hứng chịu hết mọi điều.

rồi giọng nói của Diễm yếu hẳn đi, thật lâm ly tuyệt vọng:

-Làm sao bây giờ? Ba em dọa nếu không tìm được anh Ngô về thì….

Ngữ mau mắn nói:

– Thôi được. Để “tôi” tìm nó cho. Luôn tiện tìm gặp cho được thằng Lãng nhà tôi. Dưới nhà, ba má cũng gắt ầm lên vì thằng Lãng.

Quỳnh Như từ nãy tới giờ ngồi ngắm cảnh hai người đối đáp với đôi mắt tinh nghịch lém lỉnh. Đến lúc đó, nàng mới cười giòn, nói:

– Tao phục mày quá Diễm ơi! Mày thật là nhất!

Cả Diễm lẫn Ngữ đều đỏ mặt vì ngượng. Nhưng lòng họ nở hoa!

Nguyễn Mộng Giác